Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
9-11 Ocak 2016 Günlük İnsan Hakları Raporu
(01/039) Sur’da Sokağa Çıkma Yasağı…
Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde abluka ve operasyonlar 11 Ocak 2016 itibariyle 32. gününe girdi.
8 Ocak 2016’da Fatihpaşa Mahallesi’nde Rozerin Çukur’un (17), Süleyman Nazif İlköğretim Okulu tarafında bulunan evinin önünde keskin nişancılar tarafından açıldığı iddia edilen ateş sonucu öldürüldüğü bildirildi.
(01/040) Cizre’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Abluka ve operasyonlar Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde 11 Ocak 2016’da 29. gününe girdi.
Nur Mahallesi’ne 7 Ocak 2016’yı 8 Ocak 2016’ya bağlayan gece boyunca tanklar ve zırhlı araçlarla yapılan operasyonların ardından sabah saatlerinde Tayfur Yaşlı adlı üniversite öğrencisi ile Şivan Cebrail Mungan’ın cenazelerine ulaşıldı.
9 Ocak 2016’da Cudi Mahallesi’ne tanklarla yapılan top atışları esnasında bir eve top mermisinin isabet etmesi sonucu Murat Ekici (22) ile Murat Egül (24) yaşamını yitirdi.
9 Ocak 2016’da Dağkapı Mahallesi’nde oturan Halil Özkül’ün (21), markete gittiği sırada özel harekât polislerinin açtığı ateşle yaralandığı ileri sürüldü.
Nur Mahallesi’nde de evinin bahçesine çıkan Rahime Göral (18) tanklardan yapılan top atışlarından kaynaklı şarapnel parçasının karnına isabet etmesiyle yaralandı.
10 Ocak 2016’da Cudi Mahallesi’nde jandarma özel harekât timleri tarafından açıldığı iddia edilen ateş sonucu boynundan vurularak ağır yaralanan Ahmet Zırığ, ambulansın mahalleye girememesi nedeniyle olay yerinde yaşamını yitirdi.
9 Ocak 2016’yı 10 Ocak 2016’ya bağlayan gece Cudi Mahallesi’nde Mezbahane Sokak çevresinde yoğunlaşan çatışmalarda ise Şükrü Coşkun ile Nebi Katlay’ın öldürüldüğü öğrenildi.
Aynı gece abluka altındaki Nur Mahallesi’ne güvenlik güçlerinin başlattığı operasyonda Ali Bağdur (25) vurularak öldürüldü.
4 gündür kendisinden haber alınamayan ve zihinsel engelli olduğu belirtilen Mehmet Hacı Tongut’un cenazesi 10 Ocak 2016’da Yafes Mahallesi’nde bulundu.
Yine 10 Ocak 2016’da Nur Mahallesi’nde engelli olduğu belirtilen H.E. (17- erkek) keskin nişancılar tarafından vurularak yaralandı.
9 Ocak 2016’da açılan ateş sonucu karnından vurularak yaralanan S.G.’nin (14-erkek) tedavisi tamamlanmamasına rağmen gözaltına alındığı öğrenildi.
Nur Mahallesi’ne düzenlenen operasyonda özel harekât polislerinin açtığı ateşle yaralanan ve Cizre Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Mehmet Şirin Erdinç 10 Ocak 2016’da yaşamını yitirdi.
(01/041) Van’da Ev Baskını ve Çatışma İddiası…
Van’ın Edremit İlçesi’nde 10 Ocak 2016’da özel harekât timleri bir eve sabaha karşı baskın düzenledi. Operasyona ilişkin açıklama yapan Van Valiliği, eve baskın düzenlenmesi sonucu çıkan çatışmada evde bulunan ve PKK militanı oldukları iddia edilen 12 kişi ile özel harekât polisi Önder Ertaş’ın öldüğünü, 2 polisin de yaralandığını iddia etti.
2 saat sürdüğü ileri sürülen baskın sırasında evin bulunduğu mahallenin giriş-çıkışlarının polislerce tutularak yasaklandığı bildirildi.
Görgü tanıkları ve olay yeri incelemesi yapan Van Barosu ise yaşlarının 18-25 arasından değiştiği tahmin edilen 12 erkekten 11’inin kafasından vurularak öldürüldüğünü, bir kişinin de karnından aldığı kurşun yaralarıyla öldüğünü ifade etti.
Yine görgü tanıklarının anlatımlarına göre, evde bulunan 12 kişinin sivil giyimli olduğu ve Van Valiliği’nin açıklamasının aksine evden bir kalaşnikof marka silah çıktığı, öldürülen 12 kişinin yanlarına silah konularak fotoğraflarının çekildiği iddia edildi.
HDP Van Milletvekili Lezgin Botan ise cenazelerin bazılarının yoğun biçimde koktuğunu söyleyerek “bu kış gününde sabah ölen biri bu kadar kokmaz. Başka yerde öldürülenler de buraya getirilmiş ve çatışmada öldükleri süsü verilmiş olabilir” dedi. Lezgin Botan, polisin hiçbir anons yapmadan ateş açtığını, kendini dışarı atan 3 kişiyi de dakikalarca taradığını öğrendiklerini söyledi.
Hastanedeki personelden aldıkları bilgiye göre ölenlerin tamamının kafasının sağ tarafından vurulduğunu söyleyen Lezgin Botan, “vücutlarında çok sayıda kurşun var. Ama başlarının sağ tarafında sıkılan kurşunlar infaz şüphesini güçlendiriyor” dedi.
Lezgin Botan ayrıca, “Valilik açıklamasında ‘teslim ol’ çağrısı yapıldığı söyleniyor. Ama en başından beri olaya tanık olanlar asla bir anons yapılmadığını söylüyor. Valilik bu insanların uzun süredir takip edildiğini söylüyor. Peki neden bu insanlar gözaltına alınmadı bir şekilde. Hiçbir şekilde bir gözaltı girişimi yok. Polis oraya bu insanları öldürmeye gitmiş durumda. Bunların hepsi sivil giyimli insanlar. Valilik birçok silah ele geçirildiğini söylüyor. Nerede bu silahlar?” açıklamasında bulundu.
Öte yandan öldürülen 12 kişiden bazılarının kimliği de öğrenildi, buna göre 9 kişinin adları şöyle: Fuat Akdemir, Ekrem Mete, Fazıl Kuş, M.Sıdık Orhan, Naim Tekin, Ümit Ürgen, Deniz Aşkan, Ahmet Özer, Şaban Günay.
(01/042) Diyarbakır’da Vurulan Kişiler…
Sokağa çıkma yasağının olmadığı Diyarbakır’ın Yenişehir İlçesi’nde 8 Ocak 2016’da Gurbet Yıldırım’ın evinden işine giderken eline ve bacağına isabet eden kurşunlarla vurulduğu öğrenildi.
Aynı gün Ayşe Nur Polat (23) adlı öğrenci de Muazzez Tümer Kız Öğrenci Yurdu’ndaki odasında karnından vurularak yaralandı. Her iki kişinin de polis ekiplerinin operasyonları sırasında açılan ateş nedeniyle vurulduğu ileri sürüldü.
Akşam saatlerinde ise Kayapınar İlçesi’ne bağlı Peyas Mahallesi’nde Y.A. (15-erkek) “dur” ihtarına uymadığı iddiasıyla sırtından vurularak yaralandı.
(01/043) Güneydoğu’da Operasyonlar, Saldırılar…
Sokağa çıkma yasağının uygulandığı Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde 8 Ocak 2016’da çıkan çatışmalar sırasında tuzaklanmış bombanın patlatılması sonucu bir asker öldü, 5 asker yaralandı.
9 Ocak 2016’da Hasırlı Mahallesi’nde çıkan çatışmada ise biri ağır 4 asker ile bir işçi yaralandı.
Sur’da 10 Ocak 2016’da çıkan çatışmalarda da 2 asker ile bir özel harekât polisi öldürüldü, 9 asker de yaralandı.
Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde ise 8 Ocak 2016’da Cudi Mahallesi’nde çıkan çatışmalarda jandarma özel harekât timi bir uzman çavuş roketatarlı saldırıyla öldürüldü.
Kars’ın bazı ilçelerinde uygulanmakta olan geçici güvenlik bölgelerinin 23 Ocak 2016’ya kadar uzatıldığı öğrenildi.
(01/044) Tahir Elçi Soruşturması…
Tahir Elçi’nin öldürülmesiyle ilgili devam eden soruşturmada yeni bilgilere ulaşıldığı 11 Ocak 2016’da öğrenildi.
Soruşturma dosyasının takip eden avukatların edindiği bilgilere göre;
* Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’nün olay yerinden topladığı delillerle ilgili hazırladığı balistik incelemesinin ardından, olay yerinden toplanan 42 ve 47 nolu iki delilin kaybolduğu ortaya çıktı.
* Tahir Elçi’nin öldürüldüğü sokakta bulunan polis memurlarının görevlendirme yazılarının cinayetten 15 gün sonra yazıldığı anlaşıldı. Avukatlar, bu durumun Tahir Elçi’nin yapacağı basın toplantısından önce emniyetin gerekli hazırlık, tedbir ve koordinasyon yapmadığı anlamına geldiğini belirtti. Avukatlar ayrıca söz konusu durumun “olay günü resmi görevli olmadığı halde olay yerinde birilerinin bulunduğu kuşkusu” doğurduğunu ileri sürdü. Görevlendirme yazısına göre YDG-H üyesi 2 kişiyi Gazi Caddesi’ne kadar takip eden istihbarat ekibi de cinayetin işlendiği yerde görevliymiş gibi gösterilmiş.
* Yine soruşturma dosyasına eklenen ve avukatların ulaştığı bir belgeye göre, olay yerinde oldukları tespit edilen 3 istihbarat görevlisinin silahlarının balistik incelemeye gönderilmediği ortaya çıktı.
(01/045) Cezaevlerinde Baskılar…
“Özerklik/özyönetim ilan etme olasılığı” gerekçesiyle tutuklanan Van’ın Çatak İlçesi’nin Eş Belediye Başkanı Evin Kewê, tutuklu bulunduğu Van M Tipi Cezaevi’nden 8 Ocak 2016’da Sincan (Ankara) Kadın Cezaevi’ne sürgün/sevk edildi.
(01/046) Hatay’da Yargılanan Zorunlu Asker…
Zorunlu askerlik hizmetini yaptığı İskenderun (Hatay) Merkez Komutanlığı’nda diğer askerlerin iniş yapan bir helikopter için “inşallah terörist cenazesi getirmiştir” sözlerine söylemine tepki gösterdiği için “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla 20 Ağustos 2015’te tutuklanan Mehmet Emin Ergül adlı erin yargılanmasına 8 Ocak 2016’da başlandı.
İskenderun 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya Mehmet Emin Ergül ile birlikte avukatı İlhan Öngör katıldı.
Duruşmada sanık erin savunmasını alan mahkeme heyeti, Mehmet Emin Ergül’ün tahliye edilmesine karar vererek duruşmayı 18 Ocak 2016’ya erteledi.
(01/047) Van’da Gözaltına Alınan TV Kanalı Çalışanları…
Van’ın Edremit İlçesi’nde 10 Ocak 2016’daki ev baskınıyla ilgili haber takibi yapan İMC TV kameramanı Mehmet Dursun ile muhabiri Bekir Güneş polisler tarafından gözaltına alındı.
(01/048) İzmir’de Anma Etkinliğine Müdahale…
Güvenlik güçleri tarafından öldürülen kadınları anmak için 9 Ocak 2016’da İzmir’de Kongreya Jinen Azad’ın (KJA) çağrısıyla anma yapmak isteyen gruba etkinliğin yapılacağı Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde müdahale eden polis ekipleri 48 kişiyi darp ederek gözaltına aldı.
(01/049) Çanakkale’de Protesto Gösterisine Müdahale…
18 Mart Üniversitesi (Çanakkale) öğrencisi Tayfur Yaşlı’nın Cizre’de düzenlenen operasyonda öldürülmesini protesto etmek için 8 Ocak 2016’da Çanakkale’de yürüyüş düzenleyen öğrencilere müdahale eden polis ekipleri 23 öğrenciyi darp ederek gözaltına aldı.
(01/050) Ankara’da Protesto Gösterisine Müdahale…
Diyanet İşleri Başkanlığı adına fetva veren kurum olarak bilinen Din İşleri Yüksek Kurulu Dini Bilgilendirme Platformu’nun, bir soruya verdiği yanıtla “babanın kızına taciz ve tecavüzünü meşrulaştırdığı” iddiasını 10 Ocak 2016’da Ankara’da bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı önünde protesto eden 5 kadın darp edilerek gözaltına alındı.
(01/051) Sokağa Çıkma Yasaklarını Protesto Eylemlerine Saldırılar…
Sokağa çıkma yasaklarının sona erdirilmesi için 10 Ocak 2016’da Dilovası İlçesi’nden Kocaeli’ye yürüyüş düzenlemek isteyen HDP üyelerine gaz bombalarıyla saldıran polis ekipleri 5 kişiyi darp ederek gözaltına aldı.
Adana’da düzenlenen protesto gösterisine müdahale eden polis ekiplerinin gözaltına aldığı 9 çocuktan 5’i “yasadışı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadışı örgüt adına suç işledikleri” iddiasıyla 10 Ocak 2016’da tutuklandı.
(01/052) Mersin’de Yargılanan Kişiler…
HDP ve DBP’ye yönelik operasyonlar kapsamında Mersin’in Tarsus İlçesi’nde düzenlenen operasyonun ardından haklarında dava açılan 4’ü tutuklu 9 kişinin yargılanmasına 6 Ocak 2016’da başlandı.
Sanıkların yakın zamanda katıldıkları tüm eylemlerin suç olarak gösterildiği davanın ilk duruşması Tarsus 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmaya “yasadışı örgüt üyesi olmakla” suçlanan tutuklu sanıklar Ahmet Kızmaz, Kadri Ezer, Eşref Tarım, Mahmut Bülbül ile tutuksuz sanıklar Cevahir Çelikten, Cemal Bozkurt, İlhan Işıksal, Kafur Korhan ve Kadriye Bayram katıldı.
625 sayfalık iddianameyi okuyan ve sanıkların ilk savunmalarını alan mahkeme heyeti, Eşref Tarım ve Kadri Ezer’in tahliye edilmesine karar vererek duruşmayı 23 Şubat 2016’ya erteledi.
(01/053) Ağrı’da Devam Eden KCK Davası…
Ağrı’da 2015 yılının Nisan ayında düzenlenen operasyonun ardından 4’ü tutuklu 10 kişi hakkında “KCK Adalet Komisyonu’nda yer aldıkları” iddiasıyla açılan davaya 8 Ocak 2016’da devam edildi.
Ağrı Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada sanıkların savunmalarını alan mahkeme heyeti, Haydar Öztürk, Nesim Aslankılıç, Osman Aslan ve Abdullah Pehlivan’ın tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek duruşmayı 25 Mart 2016’ya erteledi.
(01/054) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişi…
Sosyalist Kadın Meclisleri’nin 30 Ocak 2016’da düzenlenecek olan 3. Kongresi için Diyarbakır’da 10 Ocak 2016’da bildiri dağıtan Şahin Sel özel harekât timleri tarafından gözaltına alındı.
(01/055) Uşak’ta Parti Binasına Saldırı…
Uşak’ta 7 Ocak 2016’da Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nin il binası yaklaşık 20 kişilik bir grubun taşlı ve sopalı saldırısına uğradı.
(01/056) İstanbul’da Parti Binasına Baskın…
İstanbul’un Beyoğlu İlçesi’nde 8 Ocak 2016’da HDP ilçe binasına baskın düzenleyen polis ekipleri HDP İlçe Örgütü Eş Başkanı Rukiye Demir’in de bulunduğu 9 kişiyi gözaltına aldı.
Baskında gözaltına alınanlardan Ferman Erkek ve Mahsun Kaymaz “yasadışı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 9 Ocak 2016’da tutuklandı.
(01/057) Şırnak’ta Kurum Binalarına Saldırı…
Ablukanın sürdüğü Şırnak’ın Silopi İlçesi’nde DBP ilçe örgütü, MEYA-DER, Siyaset Akademisi, Barış Anneleri Meclisi ve KJA’nın bulunduğu 5 katlı binanın, özel harekât polisleri ve askerler tarafından ateşe verildiği iddia edildi. Yangın nedeniyle bina kullanılamaz hale geldi.
(01/058) İstanbul’da Dernek Binasına Saldırı…
İstanbul’un Küçükçekmece İlçesi’nde bulunan İkitelli Halkevi 10 Ocak 2016’da silahlı saldırıya uğradı. Saldırı nedeniyle maddi hasar oluşurken Halkevi yetkilileri 9 ayrı kurşun izi tespit etti.
(01/059) Muş’ta Parti Binasına Baskın…
Muş’un Malazgirt İlçesi’nde 10 Ocak 2016’da polis ekiplerinin DBP ilçe binasına ve bazı evlere baskın düzenlemesi sonucu 6 kişi gözaltına alındı.
(01/060) Türkiye Çapında Başlatılan Gözaltı Operasyonları…
8 Ocak 2016’da Şanlıurfa’nın Birecik İlçesi’nde DBP ve HDP ilçe örgütlerinin eş başkanlarının da olduğu 11 kişi; Antalya’nın Serik İlçesi’nde Sercan Yanık adlı öğrenci; Diyarbakır’da ise 3 kişi gözaltına alındı.
Birecik’te gözaltına alınan 11 kişiden DBP İlçe Örgütü Eş Başkanı Hasan Yıldız, HDP İlçe Örgütü Eş Başkanı Yusuf Yeşiltepe’nin de arasında bulunduğu 5 kişi “yasadışı örgüt üyesi oldukları ve propagandası yaptıkları” iddiasıyla 10 Ocak 2016’da tutuklandı.
Sercan Yanık’ın ise “yasadışı örgüte üye olmamakla birlikte yasadışı örgüt adına suç işlediği” ve “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” iddialarıyla 9 Ocak 2016’da tutuklandığı öğrenildi.
Van’ın Başkale İlçesi’nde gözaltına alınarak Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ne getirilen D.B. (17), “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmaya çalıştığı” iddiasıyla 8 Ocak 2016’da tutuklandı.
Bitlis’in Tatvan İlçesi’nde yapılan eş zamanlı ev baskınlarında gözaltına alınan 12 kişi “yasadışı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla 8 Ocak 2016’da tutuklandı.
Van’da Kredi ve Yurtlar Kurumu’na ait öğrenci yurduna düzenlenen baskında gözaltına alınan JINHA muhabiri Rojda Oğuz’un da olduğu 5 öğrenci “yasadışı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla 9 Ocak 2016’da tutuklandı.
Mardin’in Dargeçit İlçesi’nde gözaltına alınan Yasin Demir, Hüseyin Demiral ve Davut Demir de “yasadışı örgüt üyesi olmakla” suçlanarak 9 Ocak 2016’da tutuklandı.
Burdur’da “YDG-H Soruşturması” kapsamında gözaltına alınan 27 kişiden HDP İl Örgütü Eş Başkanı Gülistan Akdağ ile Abdulvahap Tuncay “yasadışı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla 9 Ocak 2016’da tutuklandı.
Mardin’in Derik İlçesi’nde düzenlenen operasyonda gözaltına alınan 7 kişiden Rıdvan Dip, Servet Pilsin, Nametullah Alas, Metin Caruş, Abidin Dölek ve Allatin Taşçı adlı 6’sı “yasadışı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla 10 Ocak 2016’da tutuklandı.
Mardin’in Dargeçit İlçesi’nde 10 Ocak 2016’da yapılan ev baskınlarında, DİHA muhabiri Murat Verim ile birlikte 2 kişi gözaltına alındı. Dargeçit İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen 3 kişinin gözaltı gerekçesi açıklanmadı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari