Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
9 Haziran 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/100) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
8 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 27 Mayıs 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Kandil bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 1 militanın öldüğü öğrenildi.
8 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 4 Haziran 2020 tarihinde Siirt’in Baykan ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(06/101) Van’da İşçileri Taşıyan Araca Yönelik Bombalı Saldırı…
8 Haziran 2020 tarihinde Van’ın Çatak ilçesi kırsal alanında yol yapım çalışmasında görevli işçileri taşıyan aracın geçişi sırasında meydana gelen patlama sonucu 2 işçinin yaşamını yitirdiği, 8 işçinin ise yaralandığı öğrenildi. Van Valiliği saldırının HPG militanları tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı.
(06/102) Askerlik Yaparken Yaşamını Yitiren Kişi…
Kırklareli’nin Babaeski ilçesinde 1’nci Zırhlı Tugay Komutanlığı’nda zorunlu askerlik yaparken 12 Mayıs 2020 tarihinde yaşamını yitiren Mustafa Araz’ın ölümüyle ilgili ailesinin Babaeski Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
İntihar ettiği iddia edilen Mustafa Araz’ın ölümüyle ilgili, babası basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Bileklerinde, ellerinde bağlama izi vardı. Bağlamışlardı. Yüzünün her tarafında morluklar, darp izi vardı. Savcı da öyle yazmış. Kalçasında her tarafından darp izi vardı. Çenesinde derin bir yarık vardı. Yine sırtında aşırı morluklar vardı. Oğlumun, darp ile öldürüldüğünü düşünüyorum. Arkadaşları ile konuştum sıkıntısı olmadığını söylediler.”
Ailenin avukatı Cesim Parlak ise şunları ifade etti: “Cenaze, Babaeski Devlet Hastanesi’ne 2 kilometre uzaklıkta metruk bir AVM’nin arka duvarının dibinde bulunuyor. 15 metre yükseklikten atlayarak intihar eden kişinin, duvarın dibine yapışık bir biçimde düşmesi temel fizik kurallarına aykırı. Yine, Mustafa’nın cansız bedeni sırt üstü bulunuyor. Yüksekten atlayan bir kişinin sırt üstü kalması da imkânsız.”
(06/103) Diyarbakır’da Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
8 Haziran 2020 tarihinde Tutuklu Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER) yöneticisi Şafi Hayme’nin evine yapılan baskın sırasında evde bulunan kişilerin polisin fiziksel ve sözlü şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
Şafi Hayme’nin gözaltına alındığı baskına ilişkin eşi Şadiye Hayme, basında yer alan açılamasında şunları belirtti: “Eşimi karga tulumba yere yatırarak tekmelemeye başladılar. ‘Ne yapıyorsunuz, sakin olun’ deyince saçlarımdan tutup yere sertçe beni vurdular. ‘Yat yat’ diye bağırıyorlardı. Kızım, ‘yaşlı adama ne yapıyorsunuz’ deyince onu da yumruk ve tekmelerle yere yatırdılar. Başına silah dayayarak, sırtına bastılar.”
(06/104) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1308 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 8 Haziran 2020 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
(06/105) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
8 Haziran 2020 tarihinde, KHK ile ihraç edildiği işine dönmek için Ankara’da bulunan Çankaya Toplum Sağlığı Merkezi önünde eylem yapan 1 kişi (Mahmut Konuk) fiziksel şiddet kullanılarak eylem alanından uzaklaştırıldı.
(06/106) Ankara’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
Tele 1 televizyonu Ankara Temsilcisi İsmail Dükel, Oda TV Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız ve Ankara Havadis gazetesi yazarı ve DİSK’e bağlı Emekli-Sen eski Genel Başkanı Veli Büysülen 8 Haziran 2020 tarihinde, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘askeri casusluk’ iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında Ankara’da gözaltına alındı.
(06/107) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Parti ve Sendika Yöneticileri, Dernek Üyesi…
7 ve 8 Haziran 2020 tarihlerinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 7 kişiden 6’sı [Halkların Demokratik Partisi (HDP) Parti Meclisi üyesi Eşref Mamedoğlu, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi üyesi Ramazan Dengiz, DİSK Genel-İş Diyarbakır 1 Nolu Şube Başkanı Hasan Hayri Eroğlu, Rosa Derneği üyesi Gülistan Nazlıer, Bağlar Belediyesi eski Eş Başkanı Eşref Güler, HDP eski yöneticisi Hasan Kale] 8 Haziran 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. Suzan İşbilen ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(06/108) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Dernek Üye ve Yöneticileri…
TUAY-DER Eş Başkanı Mehmet Emin’in de aralarında olduğu olduğu dernek üye ve yöneticisi 5 kişi 8 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri: Mehmet Emin, dernek yöneticisi Şafi Hayme, dernek üyeleri Leyla Ayaz, Abdulmenaf Kur, Müşeher Ülker.
(06/109) Bitlis’te Gözaltına Alınan HDP Üyeleri…
8 Haziran 2020 tarihinde Bitlis’in ilçelerinde yapılan ev baskınlarında aralarında HDP Parti Meclisi üyesi Diyar Orak’ın da aralarında olduğu HDP üye ve yöneticisi 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanların isimleri: Diyar Orak, Orhan Bezirganoğlu, Günay Karabaş, Ferda Avkan, Elif Orman Erez.
(06/110) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
5 Haziran 2020 tarihinde Mardin’in Ömerli ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışma sonrasında yapılan ev baskınlarında fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alınan ve aralarında çocukların da olduğu 7 kişi [Mehmet Nezir Bilgiç, Kazım Dağ , Sultan Bilgiç , Ferhat Ortaç , M. B. (17), S. Y. (16) ve Ş. D. (15)] 8 Haziran 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(06/111) Adana’da Gözaltına Alınan Kişiler…
6 Haziran 2020 tarihinde Adana’da düzenlenen ev baskınlarında yasadışı eylemlere katıldıkları iddiasıyla gözaltına alınan 10 kişiden 7’si 8 Haziran 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 3 kişi ise ev hapsi şartıyla serbest bırakıldı.
(06/112) Diyarbakır’da Baskın Düzenlenen Dernek Binası…
TUAY-DER’e yönelik soruşturma kapsamında derneğin Diyarbakır’da bulunan ofisine 8 Haziran 2020 tarihinde baskın düzenlendiği ve ofiste arama yapıldığı öğrenildi.
(06/113) Bitlis’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 8 Haziran 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile Merkez ilçeye bağlı 19 köyde 30 Mayıs 2020 saat 22:00 itibarıyla ilan edilen sokağa çıkma yasağını 8 Haziran 2020 saat 18:00 itibarıyla kaldırdı.
Sokağa çıkma yasağının kaldırıldığı köyler: Çobansuyu, Aşağıçobansuyu, Akgün, Kutlu, Güllüce, Dikme, Aşağıdikme, Yukarıdikme, Esenburun, Beşkaynak, Bayırlı, Kınalı köyüUçankuş, Yarönü, Dursun, Aşağıyolak, Yukarıyolak, Aşağıkoçak, Çeltikli.
(06/114) Tatvan’da Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 8 Haziran 2020 tarihinde Tatvan ilçesine bağlı 14 köyde 7 Haziran 2020 saat 23:50 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Kısıklı, Dirlik, Suboyu, Kepenek, Dönertaş, Sallıca, Aktoprak, Yorgalar, Yumrukaya, Uçankuş, Çörekli, Boblesür, Teknecik ve Beşikli.
(06/115) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Antep Valiliği 8 Haziran 2020 tarihinde il genelinde miting, açık yer toplantısı, göster yürüyüşü, oturma eylemi, protesto eylemi, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklaması, stant açma, el ilanı dağıtma, afiş/poster asma ve benzeri her tür eylem ve etkinli 9 Haziran 2020 itibarıyla 30 gün süreyle yasaklandığını açıkladı.
(06/116) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
5 Haziran 2020 tarihinde Konya’da gözaltına alınan 2 kişiden 1’i tutuklandı, 1 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
8 Haziran 2020 tarihinde Bursa merkezli bir soruşturma kapsamında 16 ilde yapılan operasyonlarda 35 kişi; Antep merkezli bir soruşturma kapsamında 16 ilde düzenlenen operasyonlarda aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 33 kişi; gözaltına alındı.
8 Haziran 2020 tarihinde Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında KHK ile meslekten ihraç edilmiş 74 eski polis memuru hakkında gözaltı kararı verildiği ve bu kişilerin yakalanması için 13 ile operasyonlar düzenlendiği öğrenildi.
(06/117) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 8 Haziran 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 19 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 989 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 7 Haziran 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 4.711 ve vaka sayısı ise 171.121 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.