Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
9 Şubat 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/079) Antep ve Maraş Merkezli Depremler…
6 Şubat 2023 tarihinde, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından kaydedilen bilgiye göre saat 04:17’de Antep’in Şehitkamil ilçesi merkezli ve 7,7 şiddetindeki deprem ile saat 13:24’te Maraş’ın Ekinözü ilçesi merkezli ve 7,5 şiddetindeki depremde Adana, Adıyaman, Antep, Diyarbakır, Hatay, Kilis, Malatya, Maraş, Osmaniye, Urfa’da resmi açıklamalara göre 9 Şubat 2023 tarihi itibarıyla en az 16.170 kişi yaşamını yitirdi, 64.194 kişi yaralandı, en az 6.444 binanın ise yıkıldığı bildirildi.
8 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, kimliklendirmesi yapılamayan kişilere ait cenazelerinin 24 saatlik bekleme süresinden sonra DNA, parmak izi ve fotoğrafı alındıktan sonra defnedileceği öğrenildi.
8 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Türkoğlu L Tipi Cezaevi’nin deprem nedeniyle hasar gördüğü ve bu nedenle bu cezaevinde tutulan mahpusların Ankara, Aksaray ve Kayseri’de bulunan başka cezaevlerine sevk edildiği öğrenildi.
(02/080) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpuslar…
9 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hatay T Tipi Cezaevi’nde deprem sonrasında “firar teşebbüsü” iddiasına yönelik müdahale sonucu 3 mahpusun yaşamını yitirdiği, 9 mahpusun ise yaralandığı öğrenildi. Olayların ardından cezaevindeki 390 mahpusun başka cezaevlerine sevk edildiği bildirildi.
Sosyal medyada yer alan görüntülerde aralarında yaralıların da olduğu mahpusların ters kelepçeli halde cezaevi avlusunda yere yatırıldığı ve bu esnada bir kişinin “Asker uzaklaşsın; kamera var, vurma yok” dediği görülmektedir.
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü (CTE) 9 Şubat 2023 tarihinde yaptığı açıklamada şunları belirtti: “Hatay T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan bir kısım adli hükümlü ve tutuklunun firar teşebbüsünde bulunması ve ardından yangın çıkarması nedeniyle; firarı önlemek, yangını söndürmek ve ceza infaz kurumunun tutuklu ve hükümlülerin güvenliğini sağlamak için yasal mevzuat çerçevesinde gerekli müdahale yapılmıştır. Olaylara müdahale sırasında 12 adli hükümlü ve tutuklu yaralanmış, hastaneye sevk edilen yaralılardan 3’ü vefat etmiştir.” CTE tarafından aynı tarihte yapılan bir diğer açıklamada ise sosyal medya platformlarında Hatay T Tipi Kapalı Cezaevi’ne ait olduğu iddia edilen görüntülerin Maraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Kapalı Cezaevi’ne ait olduğu belirtilerek şöyle denildi: “Yaşanan olayda, Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumundan dışarıya çıkmaya çalıştığı, kurum dış güvenliğini sağlamakla görevli olan jandarma taburunun mevzuat çerçevesinde müdahalesi sonucu firar teşebbüsü önlenmiş ve kurum güvenliği sağlanmıştır. Yapılan müdahale esnasında herhangi bir ölüm hadisesi yaşanmamıştır”.
(02/081) Depremden Zarar Görenlere Yardım Çalışmalarına Yönelik Engellemeler…
8 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından toplanıp Malatya’ya gönderilen yardım malzemelerinin polis kontrolünde dağıtılmasına izin verildiği öğrenildi.
8 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Muğla’da Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) tarafından toplanan malzemeleri taşıyan tırların durdurulduğu ve tırlara Muğla Valiliği pankartı asıldığı öğrenildi.
9 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP Mardin il örgütü tarafından toplanan yardım malzemelerini taşıyan tıra Malatya’nın Doğanşehir ilçesi girişinde polis tarafından el konulduğu öğrenildi.
9 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elektrik Mühendisleri Odası’nın deprem sonrası kurulan çadır/konteyner kentlerde gönüllü olarak çalışmak üzere yaptığı başvurunun AFAD tarafından reddedildiği öğrenildi.
(02/082) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 8 Şubat 2023 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(02/083) Diyarbakır’da ve Urfa’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Mahmut Altıntaş ve Jinnews muhabiri Sema Çağlak 8 Şubat 2023 tarihinde Urfa’nın Birecik ilçesinde deprem arama kurtarma çalışmalarını takip ettikleri sırada polis tarafından gözaltına alındı. 2 gazetecinin aynı gün içinde basın kartlarına el konularak serbest bırakıldığı öğrenildi.
Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Mehmet Güleş, 8 Şubat 2022 tarihinde Diyarbakır’da deprem arama kurtarma çalışmalarını katılan bir gönüllü ile röportaj yaparken, röportaj yaptığı kişi ile birlikte gözaltı alındı.
(02/084) Muğla’da Gözaltına Alınan İran Vatandaşı Mülteci…
7 Şubat 2023 tarihinde Muğla’nın Fethiye ilçesinde gözaltına alınan ve daha sonra Ula Geri Gönderme Merkezi’ne götürülen İran vatandaşı Arezup Yaghoubi isimli mülteci hakkında “milli güvenlik aleyhine hareket etme’ suçundan sınır dışı etme kararı verildiği öğrenildi.
(02/085) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Haklarında İşlem Yapılan ve Gözaltına Alınan Kişiler…
Emniyet Genel Müdürlüğü Antep ve Maraş’ta meydana gelen depremler ile ilgili yaptıkları sosyal medya paylaşımları nedeniyle 9 Şubat 2023 itibarıyla 274 kişi hakkında işlem başlatıldığını, 31 kişinin gözaltına alındığını ve bunlardan 9’unun tutuklandığını açıkladı.
(02/086) Haklarında Soruşturma Açılan Gazeteci…
Gazeteci Oktay Candemir hakkında yaptığı sosyal medya paylaşımlarında Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne hakaret ettiği iddiasıyla Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma açıldığı ve Oktay Candemir’in 8 Şubat 2023 tarihinde soruşturma kapsamında Van İl Emniyet Müdürlüğü’nde ifade verdiği öğrenildi.
(02/087) Sosyal Medya Platformlarına Yönelik Erişim Kısıtlaması…
8 Şubat 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, sosyal medya platformları Twitter ve Tiktok’a yönelik Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bant daraltma uygulaması yapıldığı öğrenildi. Konuya ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı. Söz konusu uygulama aynı gün içinde kaldırıldı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.