TİHV DOKÜMANTASYON MERKEZİ VERİLERİNE GÖRE
16 AĞUSTOS 2015 – 18 MART 2016 TARİHLERİ ARASINDA SOKAĞA ÇIKMA YASAKLARI ve YAŞAMLARINI YİTİREN SİVİLLER
22 Mart 2016
16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında başta Diyarbakır (34 kez), Şırnak (9 kez) ve Mardin (11 kez) olmak üzere Hakkâri (5 kez), Muş (1 kez), Elazığ (1 kez) ve Batman’daki (2 kez) toplam en az 22 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 63 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulanmıştır. Bu yasaklar nedeniyle 2014 nüfus sayımına göre ilgili ilçelerde yaşadığı bilinen en az 1 milyon 642 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edilmiş, net bir bilgi edinilememekle beraber Sağlık Bakanı’nın 27 Şubat 2016 tarihli açıklamasına göre 355 bin kişi yaşadıkları il ve ilçeleri terk ederek zorunlu olarak yerlerinden edilmiştir.
16 Ağustos 2015-18 Mart 2016 tarihleri arasında resmi ilanlı sokağa çıkma yasakları esnasında yaşamlarını yitiren kişilere ilişkin ilçeler bazında ayrıntılı bilgi edinmek için bu bilgi notunun tamamını pdf halinde buradan indirebilirsiniz.
16 Ağustos 2015 tarihi itibariyle uygulanan sokağa çıkma yasaklarına ilişkin ayrıntılı tabloyu buradan indirebilirsiniz.
You can also reach this fact sheet in English.
Ayrıca, bu bilgi notunda yer alan veriler Hakikat Adalet Hafıza Merkezi tarafından da interaktif tablolar şeklinde hazırlanmış olup bu linkten incelenebilir.
TİHV olarak meydana gelen her ölümde aynı üzüntü ve endişeyi duyuyor olsak da, TİHV Dokümantasyon Merkezi Sokağa Çıkma Yasaklarına ilişkin Bilgi Notları’nın bugüne kadar sadece yaşamlarını yitiren sivilleri kapsamasının nedenlerinin, hem çatışmalı ortamlarda sivillerin maruz kaldığı yaşam hakkı ihlallerinin Türkiye’nin geçmiş yıllarına oranla kıyaslanamayacak ölçüde oluşunun getirdiği sorumluluk, hem de güvenlik güçleri ve militanlara ilişkin bilgilerdeki eksiklik ve çelişkilerin şu günlerde teyit edilebilir ve kamuoyu ile paylaşılabilir durumda olmayışı olduğunu belirtmek gerektiğine inanıyoruz.
Sokağa çıkma yasaklarının uygulanmaya başlandığı tarih itibariyle TİHV Dokümantasyon Merkezi tarafından düzenli olarak Günlük İnsan Hakları Raporları ve dönemsel olarak bilgi notları biçiminde kamuoyunun bilgisine sunulan veriler basın taraması, ilgili kamu kurumlarının resmi web siteleri, tanık ve avukat anlatımları, görüntü kayıtları, sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin raporları ve başvurulan tanıklıkları vb. araçlar vasıtasıyla derlenmekte; yargı kararları da dahil olmak üzere incelenerek kesinleşmekte veya ispatlanmadığı ölçüde iddia olarak kalıp hak ihlalleri bilançosundan çıkarılmaktadır.
TİHV Dokümantasyon Merkezi verilerine göre, sokağa çıkma yasağının ilk ilan edildiği tarih olan 16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında en az 310 sivil sadece resmi sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş zaman dilimleri içerisinde, ilgili çatışma ortamlarında yaşamlarını yitirmiştir. Ayrıca, bu verilere dahil edilmeyen Cizre’de en az 59 cenaze kimlik teşhisi yapılmadan defnedilmiş, Sur’da ise en az 20 cenaze kimlik teşhisi için Adli Tıp Kurumları’nda bekletilmektedir.
Son olarak 6 Şubat 2016 tarihinde “16 Ağustos 2015 – 5 Şubat 2016 Sokağa Çıkma Yasakları ve Yaşam Hakkı İhlalleri”[1] başlığı ile kamuoyu ile paylaşılan TİHV Dokümantasyon Merkezi bilgi notunun neredeyse 2 aydır paylaşılamamasının ve bu bilgi notunda ise henüz kimliği belirlenemeyen en az 79 cenazeden söz edilmesinin gerekçeleri, içerisinde bulunduğumuz sürecin kimi ihlallerini de açıklar niteliktedir:
- Uygulanması ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alınması gereken aralıksız sokağa çıkma yasakları pratiklerinin 11 Aralık 2015 tarihi itibariyle yasakların uygulanış biçimindeki değişim, ilân edilen bölgelerin kapsamındaki genişleme, ilân sürelerinin yine ucu açık olmakla birlikte sürelerindeki uzunluk, yapılan askerî sevkiyat yapısı[2], ağır savaş silahlarının yerleşim birimleri içerisinde kullanılması ile bunlara uygun geliştirilen adli süreçler Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış olan bilgi edinme hakkı ve gerçeği bilme hakkını erişilemez kılmıştır.
- Sokağa çıkma yasakları ilan edilen ve ilan edilmesi endişesi bulunan il ve ilçelerde yüzbinlerce insanın zorunlu olarak yerlerinden edilmesi başlı başına bir hak ihlali olmakla birlikte; ağır insan hakları ihlallerine ilişkin iddialarda tanıklık beyanlarına erişilememesi sonucunu da doğurmuştur. Bu bağlamda;
– Cenazelerine ulaşılan kimi insanların kimlikleri aileleri tarafından veya DNA eşleşmesi ile tespit edilebilmiş ancak ölüm zamanı, nedeni ve mekanizmasına ilişkin bilgi eksikliği ve kuşkular sürmektedir.
– Başta BM İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı, Aşağılayıcı Muamele veya Cezaların Etkili Biçimde Soruşturulması ve Belgelendirilmesi için İstanbul Protokolü ve BM Hukuk Dışı, Keyfi ve Yargısız İnfazların Önlenmesine ve Soruşturulmasına İlişkin Minnesota Otopsi Protokolü olmak üzere uluslararası belgeler ihlal edilerek, ilgili il ve ilçelerdeki Adli Tıp Kurumları’na gönderilen birçok cenazenin otopsilerine avukatlar ve bağımsız adli tıp uzmanları alınmamış, özellikle ölü muayene ve olay yeri inceleme tutanakları olmak üzere soruşturma dosyaları ilgili kişilere ulaştırılmamış, otopsi raporlarının nüshaları ne aileye ne de avukatlara teslim edilmemiş; büyük bir kısım cenazenin giysilerinden arındırılmış olarak teslim edildiği dahil olmak üzere pek çok iddianın mevcut olduğu bu süreçte bütünlüklü bir otopsi incelemesini olanaksız kılan tüm bu ihlaller sonucu yaşamlarını yitirenlere ilişkin güvenilir bilgi edinilememiştir.
– Başta, Cizre’deki “3 bodrum” olarak bilinen binalardan çıkarılabilen cenazeler olmak üzere birçok cenazenin beden bütünlüğü kimlik teşhislerini olanaksız kılacak biçimde bozulmuş durumdadır. 7 Ocak 2016 ve 16 Ocak 2016 tarihlerinde Adli Tıp Kurumu Kanunu Uygulama Yönetmeliği ve yine 16 Ocak 2016 tarihinde Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikler neticesinde bu cenazelerden onlarcasının gerekli süreç beklenmeden ve işletilmeden toplu biçimde kimsesizler mezarlıklarına gömüldükleri bilinmekte veya defnedildikleri yerler bilinmemekte ve bu durum kimlik teşhisini daha da olanaksız kılmaktadır.
- Süren operasyonlar veya operasyonların bittiği ifade edilse dahi süren sokağa çıkma yasakları dolayısıyla yaşamını yitirdiği bilgisi veya iddiası bulunan kimi kimliği bilinen ya da bilinmeyen cenazeler hâlâ otopsi ve defin işlemleri için Adli Tıp Kurumlarına gönderilmemiş durumdadır. Bu cenazelerin yasakların uygulandığı alanlardan çıkartılmadığı bilinmekte olup, herhangi bir soruşturma yürütülüp yürütülmediğine ilişkinse net bilgi edinilememiştir.
Tüm bu gerekçelerle, geri bildirimler ve katkılarla da geliştirilmeye açık olduğu her daim ifade edilen bu bilgi notu 18 Mart 2016 tarihi itibariyle erişilebilmiş olan bilgiler ışığında, TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin Sokağa Çıkma Yasaklarına ilişkin yayınladığı diğer bilgi notları ile de geriye dönük kıyaslama yapılarak hazırlanmış ve kimliği ile ölüm biçimi bilinen sivillere ilişkin ayrıntılı bilgiye bu bilgi notunun devamında yer verilmiştir. Ayrıca, geçmiş bilgi notlarında sivil oldukları belirtilen ancak geçen süreçte YDGH (Yurtsever Devrimci Gençlik Hareketi) ya da YPS (Sivil Savunma Birlikleri-Yekîneyên Parastina Sîvîl) üyesi[3] olduklarına ilişkin iddialar beliren 8 kişi de ilçeler bazında tutulan ayrıntılı notlarda belirtilmekle beraber, bu kişilerin isimleri “yaşamını yitiren siviller” listesinden çıkartılmıştır. Meydana gelen bu ölümlere ilişkin yargısız infaz koşullarının mevcut olup olmadığının değerlendirmesi ise ancak etkin soruşturma süreçleri sonucunda yapılabilecektir.
Yine belirtmek gerekir ki; “Yaşam Hakkı” tanımı itibariyle “ölüme sebebiyet verebilecek yaralanma” ibaresi ile kişilerin canına kast eden tüm durumları kapsamakta olmasına rağmen temel olarak soruşturmalar yürütülmediği için ve örneğin yine Cizre’de büyük ölçüde tanıklara erişilmesinin imkansızlaştırılmış olması veya Sur’da sivil oldukları iddia edilen kişiler dahil olmak üzere ilçeden tahliye edilen kişilerin hızla gözaltı ve tutuklama süreçlerine alınmaları vb. gerekçelerle yaralananlara ilişkin bilgiye erişim de oldukça kısıtlı olduğundan bu bilgi notu sadece ‘yaşamını yitiren’ sivilleri kapsamaktadır.
Tüm bunlara göre;
- 16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında sokağa çıkma yasakları süresince en az 310 sivil yaşamını yitirmiştir. Bu kişilerden; 72’si çocuk, 62’si kadın ve 29’u 60 yaşın üzerindedir. Ayrıca, en az 79 kişi ise Cizre ve Sur’da yaşamlarını yitirmiş ve henüz kimlik teşhisleri yapılamamış olduğu için bu verilere dahil edilmemiştir.
- Ölümlerine ilişkin bilgiye erişilebilen en az 76 sivilin sağlığa erişim hakkından yoksun bırakılmaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri görüşü bulunmaktadır.
- Yine ölümlerine ilişkin bilgiye erişilebilen en az 180 sivilin ev sınırları içerisinde; bu kişilerden 162’sinin açılan ateş ve tanklardan atılan top mermileri, 18’inin ise sokağa çıkma yasağı ve çatışma ortamının yarattığı etki ile sağlık sorunları yaşamaları sonucu yaşamlarını yitirdikleri düşünülmektedir. Çarpıcı bir durum olarak ev sınırları içerisinde yaşamını yitiren sivillerin sayısı tek başına Cizre’de 137 insandır.
Ayrıca yukarıdaki verilere dahil edilemeyen kimi olgular da mevcuttur;
- En az 79 kişinin cenazelerinin ya Adli Tıp Kurumları’nda kimlik teşhisi için bekletilmekte olduğu ya da değişen yönetmeliklere binaen kimsesizler mezarlıklarına gömüldükleri veya defnedildikleri yerlerin bilgisinin kamu görevlileri tarafından verilmemekte olduğu ifade edilmektedir.
- Şırnak’ın Silopi ilçesinde 1 karından ateşli silahla vurulma sonucu 7 aylık ölü doğum meydana gelmiş; en az 10 sivil sokağa çıkma yasağının sürdüğü ilçelerin yakınındaki mahallelerde resmi sokağa çıkma yasağı ilanı veya operasyon olmayan bölgelerdeki toplumsal gösteriler sırasında, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu vurularak veya göz yaşartıcı kimyasallar gibi toplumsal olaylarda zor kullanım araçlarının yarattığı etki nedeniyle yaşamlarını yitirmiştir.[4]
NOT1: Şırnak’ın Cizre ve Silopi ilçelerinde geceleri; Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki bazı mahalle ve sokaklarda aralıksız; Şırnak’ın Merkez ve İdil ilçesinin tamamında aralıksız ve Mardin’in Nusaybin ile Hakkari’nin Yüksekova ilçelerinin tamamında aralıksız bir biçimde süren sokağa çıkma yasaklarına ilişkin daha fazla bilgi için lütfen bu bilgi notu beraberinde sunulan tabloyu da inceleyiniz.
NOT2: Bu bilgi notunda “güvenlik güçleri” olarak anılan yapılar; Emniyet Terörle Mücadele Birimleri, Polis Özel Harekat Birimleri (PÖH), Jandarma Özel Harekat Birimleri (JÖH), Askeri Birlikler, Çevik Kuvvet Ekipleri ile; JİTEM, Esedullah, Hançer, Fatihler Timi olarak kendilerince ve bölgedeki halkça anılan güçlerdir.
MUŞ
Varto: 1. Rahmi Kızıltaş (36), 2. Abdullah Toprak(26), 3.-4. Henüz kimlikleri öğrenilemeyen 2 kişi
DİYARBAKIR
Silvan: 1.Serhat Bilen(25) 2.Hanife Durak(80) 3.Veysi Toraman(60) 4.Vedat Akcanım(17) 5.Deniz(17) 6.Barış Çakıcı(10) 7.Hayriye Hüdaverdi(70) 8.Ferhat Gensür(17) 9.Müslüm Tayar(22) 10.Sertip Polat(20) 11.Engin Gezici(24) 12.İsmet Gezici (55) 13.Rıdvan Us(20) 14.Yakup Sinbağ(20) 15.Latif Nangir(78)
Bismil: 1. Bilal Bozkur(19/22) 2.Abdullah Sügüci(32) 3.Doğan İnce(16) 4. Şeyhmus Düşerge(18) 5.Numan (Halil) Kurtdiş(19) 6.Berat Güzel(12) 7.Elif Şimşek(8) 8.Agit Yıldız(22)
Sur: 1. Helin Şen(12) 2.Halil Tüzülerk(27) 3.Mehmet Demirel(yetişkin) 4.Sezgin Demirok 5.Şoreş Mehmet Mutlu 6.Cüneyt Yeni 7.Aziz İlhan(47) 8.Melek Apaydın(38) 9.Rozerin Çukur(17) 10.Turgay Girçek(19) 11.Gündüz Akmeşe(28) 12.Henüz kimliği öğrenilemeyen 80’li yaşlarında 1 erkek 13.Hakan Aslan 14.Murat Menekşe(13) 15.Erhan Keskin(18) 16.Casim Kaya(24)17.Fatma Ateş(55) 18.Gülistan Aysal(21) 19.Fırat Çelik(24) 20.Dilber Bozkurt 21.Mehmet Abdullah Yalvarma 22.Mazlum Karakoç 23.Cüneyt Aydemiş 24.Uğur Burakmak (NOT:Ayrıca kimlik teşhisi için bekleyen 20 cenaze olduğu bilgisi edinilmiştir.)
Bağlar: 1. Özgür Çelenk(18) 2.Eyüp Çelik(24)
HAKKÂRİ
Yüksekova: 1. Fettah Es (37) 2. Yakup Babat (24) 3.Mehmet Reşit Arıcı(17) 4.Naim Nuyan(29) 5.Ersin Aydın(37)
ŞIRNAK
Cizre: 1.Cemile Çağırga(10) 2.Özgür Taşkın(18) 3.Meryem Süne(53) 4.Bünyamin İrci(14) 5.Muhammed Tahir Yaramış(35 günlük) 6.Eşref Edin(56) 7.Selman Ağar(10) 8.Mehmet Emin Levent(29) 9.Osman Çağlı(18) 10.Sait Çağdavul(21) 11.Şahin Açık(74) 12.Mehmet Erdoğan(75) 13.Mehmet Sait Nayici(16) 14.Zeynep Taşkın(19) 15.Maşallah Edin(35) 16.Hacı Ata Borçin(75) 17.Gadban Bülbül(78) 18.Mehmet Dökmen(71) 19.Bahattin Sevinik(50) 20.Suphi Sarak(50) 21.İbrahim Çiçek (79) 22.Mülkiye Geçgel (48) 23.Resul Ekinci(65) 24. Hediye Şen(30) 25.Doğan Aslan(24) 26.İbrahim Akhan(15) 27.Selahattin Bozkurt(70) 28.Yılmaz Erz(42) 29.Lütfü Aksoy(25) 30.Zeynep Yılmaz(40) 31.Cahide Çıkal(35) 32.Mehmet Tekin(35) 33.Doğan İşi(18) 34.Mehmet Saçan(38) 35.Emine Duman(75) 36.Azime Aşan(59) 37.Dikran Sayaca(25) 38.Ferdi Kalkan(20) 39.Abdulmecit Yanık(27) 40.Hacı Özdal(25) 41.Miray İnce(3 aylık) 42.Ramazan İnce (80) 43.Kumru Işık(85) 44.Hüseyin Ertene(16) 45.Hüseyin Selçuk(5) 46.Abdülaziz Yural(28) 47.Zeynep Demir(65) 48.Ali Tetik(34) 49.Kazım Tonğ(51) 50.Cabbar Taşkın(40) 51.Sezai Burçin(43) 52.Hediye Erden(60) 53.Besna Zırığ(50) 54.Fatma Acet(40) 55.Bişeng Goran(12) 56.Nidar Sümer(17) 57.Halis Sümer(45) 58.Osman Tekin(50) 59.Tayfur Yaşlı(19) 60.Şivan Cebrail Mungan(24) 61.Murat Ekici(22) 62.Murat Egül(24) 63.Ahmet Zırığ(35) 64.Şükrü Coşkun(20) 65.Nebi Katlav(22) 66.Ali Bağdur(25) 67.Mehmet Hacı Tongut(32) 68.Mehmet Şirin Erdinç 69.Garip Mubarız (18) 70.Veysi/Hacı Elçi(30) 71.Abdulmenaf Yılmaz(50) 72.Yakup Isırgan 73.Mehmet Şahin(77) 74.Emame Şahin (77) 75.Yusuf Akalın(12) 76.Büşra Akalın(10) 77.Veli Müjde(38) 78.Abdullah İvedi(25) 79.Hayrettin Şınık(10) 80.Mehmet Rıdvan Kaymaz(36) 81.Hüseyin Paksoy(16) 82.Mehmet Kaplan(35) 83.Serhat Altun(23) 84.Abdülhamit Poçal 85.Selman Erdoğan 86.Ahmet Tunç(50) 87.Cihan Karaman(23) 88.Rüzgar Yıldızgörer(25) 89.Selami Yılmaz(25) 90.Nusreddin Bayar(20) 91.Sultan Irmak(16) 92.Selim Turay(22) 93.Şervan Kenan Adıgüzel 94.Mehmet Özkul(yetişkin) 95.Nizar Isırgan 96.Cengiz Sansak 97.Ramazan Çömlek 98.Zerin Uca(22) 99.Sahip Edin(30’larında) 100.Abdullah Gün(16) 101.Yunus Meral 102.Tahir Akdoğan(16) 103.Mevlüde Özalp 104.Fehmi Fakah Dinç(yetişkin) 105.Fatma Demir(yetişkin) 106.Barış Gasir(yetişkin) 107.Sabri Sezgin(18) 108.Abdülselam Turgut(yetişkin) 109.Mahsum Erdoğan 110.Muharrem Erbek(23) 111.Sinan Kaya(22) 112.Mehmet Kulbay(22) 113.Burhan Taşdelen 114.Aydın Erol 115.Ferhat Karaduman(16) 116.Nursel Dalmış(18) 117.Murat Şimşek(16) 118.Abbas Güllübahçe 119.Tuğba Eminoğlu 120.Erdal Şahin(29) 121.Rohat Aktaş(yetişkin) 122.Adil Küçük(yetişkin) 123.Mahmut Duymak(51) 124.Umut Ürek 125.Ramazan İşçi 126.Metin Karane 127.Dersim Aksoy 128.İslam Balıkesir 129.Ömer Baran(25) 130.Mustafa Gasyak(16) 131.Ali Fırat Kalkan 132.Kasım Yana(18) 133.İzzet Gündüz(yetişkin) 134.Berjin Demirkaya 135.Sakine Şiray(yetişkin) 136.Ekrem Sevilgen(17) 137.Serdar Özbek(32) 138.Mehmet Benzer(19) 139.Tajdin Nerse(22) 140.Mehmet Dalmış(31) 141.Mehmet Yavuzel(yetişkin) 142.Rıdvan Ekinci 143.Bişeng Kolanç 144.Cihat Altun(22) 145.Mehmet Yılmaz(23) 146.Cüneyt Kızıltay 147.Güler Eroğlu(20) 148.Mehmet Edin 149.Star Özkül 150.Hasan Ayaz(14) 151.Yılmaz Geçim(15) 152.Mesut Özer(17) 153.Cengiz Gerem(15) 154.Derya Koç(yetişkin) 155.Azad Yılmaz(19) 156.Hakkı Külte(13) 157.Çimen Tankan 158.İsmail Çetin 159.Murat Erdin 160.Hasan Tağ(yetişkin) 161.Agit Küçük 162.Harun Barın 163.Hülya Aktaş(yetişkin) 164.Cemile Erden(28) 165.Mehmet Tunç(yetişkin) 166.Orhan Tunç 167.Veysi Bademkıran(17) 168.Yasemin Çıkmaz(17) 169.İbrahim Temel 170.Yakup Yalçın 171.Felek Çağdavul 172.Fırat Malgaz 173.Yakup Dadak 174.Ramazan Aydın 175.Lokman Bilgiç 176.Hüseyin Kaya 177.M. Emin İdim(çocuk) 178.Tahir Çiçek(çocuk) 179.Aydın Güner(yetişkin) 180.Abdullah Özgül 181.Meryem Akyol 182.Ramazan Biriman 183.Hüseyin Kayaalp(16) Ayrıca Cizre’den Adli Tıp Kurumlarına getirilip kimlik teşhisi yapılmadan gömüldüğü bilgisi edinilen en az 59 cenaze tespit edilebilmiştir.
Silopi: 1. Hüseyin Güzel (70) 2.Yusuf Aybi(80) 3.Reşit Eren(17) 4.Axin Kanat(16) 5.İbrahim Bilgin(18) 6.Şiyar Özbek(25) 7.Süleyman Çoban(70) 8.Taybet İnan(57) 9.Yusuf İnan(40) 10.Ayşe Buruntekin(40) 11.Mehmet Mete Kutluk(11) 12.Ömer Sayan(70) 13.Hasan Sanır (75) 14.Salih Erener(/Salihe Şirnexi-75) 15.Seyfettin Sidar(30) 16.İsmail Yevşan(55) 17.Necati Öden(18) 18.Ömer Yalman(45) 19.Ömer Maslu(70) 20.Pakize Nayır(25) 21.Sêvê Demir(41) 22.Fatma Uyar(27) 23.İslam Atak (20) 24.Hasan Yağmur(42) 25.Aydın Mete(16) 26.Yusuf Yağcı(25) 27.Şirin Altay (43) 28.Narinç Kızıl(52) 29.Henüz kimliği bilinmeyen 30’lu yaşlarında bir erkek
İdil: 1. M.Sadık Bozeri(57) 2.Vedat Gürbüz(24) 3.Mazlum Kapalıgöz(17) 4.Aziz Akan(30) 5.Orhan Abay(16) 6.Sevilay Yıldız(15) 7.Fatma Eraslan(13) 8.Abdullah Ecevit(39) 9.Mete Ağırhan(15) 10.Ahmet Varlı(15) 11.Veli Aşar(18) 12.Şevki Geldisöz 13.Hacı Karakaş 14.Ramazan Gümüş(14) 15.İrfan Çağlar(24)
MARDİN
Nusaybin: 1.Ahmet Sönmez(50) 2.Şahin Turan(25) 3.Selamet Yeşilmen(44) 4.Abdulkadir Yılmaz(65) 5.Hasan Dal(45) 6.Musur Aslan(19) 7.Emin Öz(55) 8.Muhammed Altunkaynak(19) 9.Nurhan Kaplan(45) 10.Şerif Alpar(55) 11.Sedat Güngör(22) 12.Mehmet Emin İnan(55) 13.Cudi Teber (23) 14.Mahsum Alpdoğan(19) 15.Fehime Aktı(56) 16.Hakan Doğan(15)17.Henüz kimliği bilinmeyen 1 kişi 18. Medeni Orak (45) 19.Rohat Karakoç 20.Hasan Korkmaz(60)
Dargeçit: 1.İdris Cebe(18) 2.Takyedin Oral(yetişkin erkek) 3.Necim Kılıç(67) 4.Sabahat Kılıç(28) 5.Fatma Kılıç(50)
[2] İçişleri Bakanlığı’nın 11 Ocak 2016 tarihinde AKP Afyon Kampı’nda yaptığı açıklamaya göre sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı ilçelerde görev yapan güvenlik gücü personelinin sayısı 14 bin 68’dir. Ayrıca, ağır savaş koşullarında kullanılan yüzlerce askerî zırhlı aracın da (tank, panzer, top vb.) belirtilen ilçelere sevk edildiği basın yayı organları ve tanık anlatımlarından bilinmektedir.
[3] Bilgi notunun devamında sadece “YDGH” veya “YPS” olarak anılacaktır.
[4] Bu kişiler: CİZRE’de 7 aylık hamile Güler Yanalak’ın karnından vurulması sonucu gerçekleşen ölü doğum; DİYARBAKIR’da Şerdıl Cengiz (21-Bağlar ilçesi), Şiyar Salman (18-Bağlar ilçesi), Şiyar Baran (13-Seyrantepe Mah.), Mizgin Koçyiğit (Güler Eroğlu sanılan kişi-Dağkapı Meydanı), Salih Baygın (70-Melik Ahmet Cad.), Çekwar Çubuk (16-Dağkapı Meydanı), Hüseyin Hüseyinoğlu (22-Bağlar ilçesi) ile NUSAYBİN’de Emire Gök (39-Gırnavas Mah. Not: Nusaybin’de sokağa çıkma yasağı 14-21 Aralık 2015 tarihleri arasında 4 mahallede sonrasında ise tüm ilçede uygulanmıştır. Bu ölüm 20 Aralık 2015 tarihinde yasağın olmadığı Gırnavas Mahallesi’nde meydana gelmiştir) ile Hüseyin Ahmet(22-Işık Önder Caddesi’ndeki kitlesel yürüyüş sırasında açılan ateş sonucu ölüm) ve Silvan’da Mehmet Gündüz’dür (45-Feridun Mahallesi).