Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
03 Mayıs 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/023) Hakkari’de Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
Sertip Şen (46) isimli bir kişinin 2 Mayıs 2019 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesine bağlı Onbaşılar köyünde koyunlarını otlatırken, askeri bölgeden açılan ateş sonucunda ağır yaralandığı ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(05/024) Cezaevinde Yazdığı Kitap Kendisine Verilmeyen Mahpus…
2 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Ödemiş T Tipi Cezaevi’nde tutulan Ahmet Ayboğa isimli mahpusa kendi yazdığı Kürtçe kitabın, cezaevinde tercüman bulunmadığı gerekçesiyle verilmediği öğrenildi. Haberde aynı gerekçe ile mahpuslara gönderilen kitapların yanı sıra Kürtçe mektupların da verilmediği belirtildi.
(05/025) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 905 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 2 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
2 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt, Acun Karadağ) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt, Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 2 Mayıs 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/026) İstanbul, Gebze, Batman, Şırnak, Diyarbakır’da Eylemlere Polis Müdahalesi…
Cezaevlerinde sürmekte olan açlık grevleriyle ilgili olarak mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 2 Mayıs 2019 tarihinde İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemine müdahale eden polis 15 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında avukatların da polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı, Haber takibi için orada olan gazetecilerin çektiği görüntülerin polis tarafından silindiği öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 2 Mayıs 2019 tarihinde Batman’da yapılmak istenen insan zinciri eylemine polis tarafından izin verilmedi.
Aynı gerekçe ile mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 2 Mayıs 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Bağlar ilçesindeki Koşuyolu Parkı’nda yapılmak istenen eyleme de polis müdahale etti. Mahpus yakınlarının polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı müdahale sırasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi üyesi Ümit Akbıyık’ın gözaltına alındığı, haber takibi yapan bir gazetecinin ise polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
Aynı gerekçe ile mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 2 Mayıs 2019 tarihinde Gebze M Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen nöbet eylemi polis tarafından engellendi. Müdahale sonucu 4 kişinin gözaltına alındığı ve destek için cezaevi önünde bulunan avukatların da polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı, gazetecilerin çektiği görüntülerin polis tarafından silindiği öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile 2 Mayıs 2019 tarihinde mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından Şırnak T Tipi Cezaevi önünde yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
(05/027) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Cezaevlerinde sürmekte olan açlık grevleriyle ilgili olarak mahpus yakınları ile siyasi parti üye ve yöneticileri tarafından 30 Nisan 2019 tarihinde Van Cezaevi Kampusu önünde yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 15 kişi, 12’si adli kontrol şartıyla olmak üzere 2 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Heme Akdoğan, Zekiye Kaya, Barış Annesi Keve Işık, Meryem Abi, Gülhezar Önvercan, Bese Akdoğan, Münife Kaçak, Hatice Akdağ, Neslihan Şedal, Dilan Yıldız, Mizgin Bor, Hede Kaçak, Hayri Sağlam, Hacı Aslan ve Çiyazan Aslan.
(05/028) 1 Mayıs Mitinglerine Polis Müdahalesi…
Hatay’da yapılan 1 Mayıs mitingi sırasında taşıdıkları pankartlar gerekçe gösterilerek gözaltına alınan 7 kişi (Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) üyeleri Mert Aslan Yürek ve Çınar Taş, Anadolu Kültür ve Araştırma Derneği (AKA-DER) üyesi Mehmet Ali Ceylan, Devrimci Parti Üyesi Çağlar Deniz Gündüz ile Kemal Kepez, Eşref Latifeci ve soyadı öğrenilemeyen Cemal adlı bir kişi) 1’i (Mert Aslan Yürek) adli kontrol şartıyla olmak üzere 2 Mayıs 2019 tarihinde serbest bırakıldı.
(05/029) Batman’da Gözaltına Alınan HDP Üyeleri…
28 Nisan 2018 tarihinde Batman’da cezaevlerinde devam eden açlık grevlerine dikkat çekmek için oluşturulan insan zincirine katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alınan HDP Gençlik Meclisi üyesi 8 kişiden 6’sı 2 Mayıs 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 2 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklananların isimleri: Bejnu Mintaş, Handan Kurnaz, Dijvar Yüce, Barış Dalmış, Rengin Can ve Eda Mirzaoğlu. Adli kontrol şartı ile serbest bırakılanlar: Çektar Kınay ve Hatice Akgül.
(05/030) Sakarya’da Gözaltına Alınan ÖDP Yöneticisi…
1 Mayıs 2019 tarihinde Sakarya’da gözaltına alınan Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) il yöneticisi Erhan Demir 2 Mayıs 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(05/031) Bursa’da Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Gözaltına Alınan Kişiler…
2 Mayıs 2019 tarihinde Bursa’da yapılan ev baskınlarında sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla 16 kişi gözaltına alındı.
(05/032) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 2 akademisyen (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Cemal Yalçıntan ve Şehir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mesut Yeğen) hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme iki davanın duruşmasını da 4 Temmuz 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile 3 akademisyen (Boğaziçi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Günizi Kartal ve İ.S., Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tezcan Durna) hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme, Tezcan Durna hakkında açılan davanın duruşmasını 30 Mayıs 2019 tarihine; Günizi Kartal ve İ.S. hakkında açılan davaların duruşmasını 18 Temmuz 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Sabancı Üniversitesi’nden S.I. hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme, sağlık sorunlarını mazaret göstererek duruşmaya katılmayan avukatın mazeretini kabul etmedi ve kararını avukatın yokluğunda açıkladı. Mahkeme S.I.’yı ‘örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte yardım etme’ suçundan 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Aynı gerekçe ile Ege Üniversitesi’nden Doç. Dr. Aslı Davas hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme dava ile ilgili yetkisizlik kararı vererek dava dosyasının İzmir Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine hükmetti.
Aynı gerekçe ile Boğaziçi Üniversitesi’nden Z.Y. hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Z.Y.’yi ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
Aynı gerekçe ile Bilgi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Meltem Yılmaz Şener hakkında İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Yargılamanın Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca yapılması için Adalet Bakanlığı’ndan istenen iznin dava dosyasına girdiği öğrenildi. Mahkeme duruşmayı 1 Ekim 2019 tarihine erteledi
(05/033) “Bakur” Belgeseli İle İlgili Yargılanan Kişiler…
Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ve yönetmen Çayan Demirel hakkında Bakur (Kuzey) isimli belgesel nedeniyle Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 18 Temmuz 2019 tarihine erteledi.
(05/034) Diyarbakır 5 Haziran Davası…
Diyarbakır’da 5 Haziran 2015 tarihinde HDP tarafından düzenlenen mitinge yönelik bombalı saldırıyla ilgili Sincan Batı Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Sanıklardan Orhan Gönder duruşmaya bizzat katılırken diğer sanıklar tutuklu bulundukları cezaevlerinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme, tutuklu sanıkların tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 27 Haziran 2019 tarihine erteledi.
(05/035) Silopi’de Zırhlı Polis Aracının Ezdiği 2 Çocuğun Ölümüyle İlgili Yargılanan Polis Memurları…
Muhammed Yıldırım (7) ve Furkan Yıldırım (6) isimli çocuklar 3 Mayıs 2017 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesinde, evlerinin duvarını bir polis panzerinin yıkması sonucu yaşamlarını yitirmişti. İki kardeşin ölümü ile ilgili olarak zırhlı aracı kullanan Ömer Yeğit ve onu görevlendiren polis amiri Murat Maden hakkında Cizre 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi.
İddianamede 2 sanığın ‘taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma’ suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir.
Duruşmada Ömer Yeğit’in tekrar göreve başladığı öğrenildi. Mahkeme Ömer Yiğit ile ilgili adli kontrol şartının kaldırılmasına hükmederek duruşmayı 31 Mayıs 2019 tarihine erteledi.
(05/036) Gazetecilerin Başvurusu ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı…
Anayasa Mahkemesi Cumhuriyet gazetesinin eski yazarları Kadri Gürsel ve Murat Aksoy tarafından “kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı” ile “ifade özgürlüğü hakkı”nın ihlal edildiği iddiasıyla yapılan başvuruyu 2 Mayıs 2019 tarihinde karara bağladı. Mahkeme Kadir Gürsel ve Murat Aksoy’un haklarının ihlal edildiğine hükmetti.
Mahkeme Cumhuriyet gazetesi İcra Kurulu eski başkanı Akın Atalay, eski Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, eski muhabiri Ahmet Şık ve Cumhuriyet Vakfı eski üyeleri Bülent Utku’nun başvuruları hakkında ise kabul edilemezlik kararı verdi.
(05/037) Gazetecilerin Başvurusu ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı…
Anayasa Mahkemesi, KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Ziya Ataman tarafından yapılan başvuruyu 2 Mayıs 2019 tarihinde karar bağladı. Mahkeme “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği” iddiasına ilişkin olarak dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle; “adli yargılama hakkının ihlal edildiği” iddiasına ilişkin olarak ise başvuru yollarının tüketilmemesi gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı verdi.
(05/038) Gözaltında İç Beden Muayenesi İle İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı…
Anayasa Mahkemesi, 8 Şubat 2015 tarihinde Brezilya’nın Sao Paulo şehrinden geldiği İstanbul Atatürk Havalimanı’nda uyuşturucu taşıdığı şüphesiyle gözaltına alınan B.P.O. isimli kişinin gözaltında maruz kaldığı iç beden muayenesi uygulaması ile ilgili yaptığı başvuruyu 2 Mayıs 2019 tarihinde karara bağladı. Mahkeme “kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkı”nın ihlal edildiğine hükmetti. Kararın gerekçesinde “kolluk görevlileri tarafından gerçekleştirilen iç beden muayenesinin kanunilik unsurunu taşımadığı, ihlalin polisin fiilinden kaynaklandığının” ifade edildiği öğrenildi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Aslan ile üyeler Engin Yıldırım ve Yusuf Şevki Hakyemez tarafından karara ek gerekçeler sunulduğu bildirildi. Bu ek gerekçede şunlar yer almaktadır: “Devletin yetkisiz kişiler tarafından iç beden muayenesi yapılmasını önlemeye yönelik tüm tedbirleri alması gerekir. Bu tür olaylar karşısında caydırıcılığı sağlayacak şekilde etkili bir soruşturma yapılması ve sorumlulara yaptırım uygulanması kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkının güvenceye alınması bakımından son derecede önemlidir (…) Bireyin suç işlediği konusunda makul bir şüphenin varlığı, bu şüpheyi doğrulayacak delillere mevzuata aykırı bir tarzda ilgili kişiyi rencide edici, küçük düşürücü, öz saygısını yitirtici, haysiyetini zedeleyici bir biçimde ulaşmanın haklı ve meşru bir gerekçesini teşkil edemez.”
İhlale rağmen B.P.O.’ya herhangi bir tazminata hükmedilmediği öğrenildi.
(05/039) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
10 Temmuz 2010 tarihinde yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavı’nın sorularının sızdırılması ile ilgili olarak 86 sanık hakkında Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 2 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme 64 sanığı 6 yıl 3 ay ile 15 yıl 7 ay 15 gün arasında değişen sürelerde hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme firari 22 sanığın dosyasının ise ayrılmasına karar verdi.
(05/040) Diyarbakır’da Yasaklanan Şölen…
Dicle Üniversitesi Demokratik Öğrenci Derneği tarafından 4 Mayıs 2019 tarihinde Park Orman’da düzenlenmek istenen Bahar ve Gençlik Şöleni’ne Diyarbakır Valiliği’nin aldığı açık alanlarda etkinlik yasağı kararı gerekçe gösterilerek izin verilmediği öğrenildi.
(05/041) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Bursa Valiliği 2 Mayıs 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile açlık grevleri ile ilgili olarak il sınırları içindeki açık alanlarda düzenlenecek miting, yürüyüş, toplantı ve basın açıklaması, oturma eylemi, stand açma vb. her türlü etkinliğin 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.