Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
30 Haziran – 2 Temmuz 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/001) Askeri Aracın Devrilmesi Sonucu Yaşamını Yitiren Çocuk…
29 Haziran 2018 tarihinde Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Andaç köyünde ‘kaçakçılık yaptıkları’ iddiasıyla gözaltına alınan 12 köylüyü taşıyan askeri zırhlı aracın devrilmesi sonucu A. Ö. (16, e) isimli bir çocuğun yaşamını yitirdiği ve 2’si asker 13 kişinin yaralandığı öğrenildi.
(07/002) Ardahan’da Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
30 Haziran 2018 tarihinde Ardahan’ın Göle ilçesine bağlı Samandöken köyü kırsalında hayvanlarını otlatan çoban İsmail Karakaş’ın güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirdiği öğrenildi. Ardahan Valiliği yaptığı açıklama ile İsmail Karakaş’ın ölümüyle ilgili adli ve idari soruşturma açıldığını duyurdu.
(07/003) Ağrı’da Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
24 Haziran 2018 tarihinde Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine bağlı Çiftlik köyünde kimliği belirsiz kişiler tarafından kaçırılan ve cenazesi 27 Haziran 2018 tarihinde aynı ilçeye bağlı Yaygınyurt köyü yakınlarında elektrik direğine bağlanmış bir vaziyette bulunan Mevlüt Bengi’nin ölümünün HPG tarafından üstlenildiği 1 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(07/004) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
29 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden 2 Haziran 2018 tarihinde Tunceli kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 4 militanın öldüğü ve 2018’in Mart ayı içerisinde yine Tunceli kırsal alanında 1 militanın öldüğü öğrenildi.
12 Haziran 2018 tarihinde Hakkari’de yaralanan 1 askerin 1 Temmuz 2018 tarihinde tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiği bildirildi.
(07/005) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpus…
“FETÖ/PDY Soruşturması” kapsamında tutuklu yargılanan Bolu eski emniyet müdür yardımcısı Zeki Güven, 1 Temmuz 2018 tarihinde tutulduğu Sincan 1 No’Lu F Tipi Cezaevi’nde yaşamını yitirdi. Basında yer alan haberlerde, Zeki Güven’in ölüm nedeninin kalp krizi olduğu iddia edildi.
(07/006) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
29 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van’ın Çatak ilçesinin DBP’li Belediye Eş Başkanı Evin Keve’nin duruşma için getirildiği Van T Tipi Cezaevi’nin girişindeki çıplak arama dayatmasını kabul etmediği için 6 gardiyanın fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Maruz kaldığı şiddeti protesto etmek için Evin Keve’nin Ankara Sincan Cezaevi’ne götürüleceği tarihe kadar açlık grevi yapacağı bildirildi. Evin Keve’nin maruz kaldığı fiziksel şiddete ilişkin rapor aldığı ve savcılığa suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
30 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Bayburt M Tipi Cezaevi’nde aile ziyaretleri öncesinde maruz kaldıkları keyfi aramaları kabul etmeyen kadın mahpusların 5 aydır görüş haklarının engellendiği öğrenildi.
(07/007) Hasta Mahpusu Yanlış Ameliyat Ettiği İddia Edilen Doktor…
29 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Bolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Duran Kıvanç’ın, sol kasığındaki şiddetli ağrılar nedeniyle kaldırıldığı Bolu İzzet Baysal Hastanesi’nde sol yerine sağ kasığından ameliyat edildiği iddia edildi. Haberde ayrıca Duran Kıvanç’ın Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı şikayetler üzerine Bolu İzzet Baysal Hastanesi’nde görevli Genel Cerrahi Hastalıkları Uzmanı Eren Dağ’ın “Öğrendiğim kadarıyla mahkûm terörden tutukluymuş. Kendisi DHKP/C’li. Çıkar amaçlı böyle bir şey yapıyor” dediği iddia edildi.
(07/008) Tek Tip Elbise Uygulaması ve Buna Yönelik Tepkiler…
Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (TAYAD) üyelerinin, 30 Haziran 2018 tarihinde Ankara Sakarya Caddesi üzerinde tek tip elbise uygulamasına karşı düzenlemek istediği basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucu Halil İbrahim Şener isimli 1 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(07/009) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 29 Haziran, 30 Haziran ve 1 Temmuz 2018 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
29 Haziran 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Mehmet Dersulu) ve saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Alev Şahin, Gülnaz Bozkurt ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı bildirildi.
30 Haziran 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Deniz Yılmaz) ve saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Gülnaz Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
1 Temmuz 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Deniz Yılmaz) ve saat 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 4 kişinin (Acun Karadağ, Gülnaz Bozkurt, Turgut Türksoy, Armağan Özbaş) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 29 Haziran, 30 Haziran ve 1 Temmuz 2018 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 15 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/010) 2018 İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşüne Yönelik Müdahale…
30 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1 Temmuz 2018 tarihinde İstanbul Taksim’de yapılacak Onur Yürüyüşü’nün, İstanbul Valiliği’nin aldığı karar ile yasaklandığı öğrenildi. Kararın gerekçesinin “oluşabilecek muhtemel olumsuzluklar” olduğu bildirildi.
Yasaklama kararı üzerine LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi yaptığı açıklama ile Onur Yürüyüşü ile ilgili hazırlanan basın açıklamasının yürüyüşün yapılacağı gün saat 18:00’den itibaren Taksim İstiklal Caddesi üzerindeki tüm sokaklarda okunması çağrısı yaptı.
Yürüyüşün yapılacağı gün polisin İstiklal Caddesi çevresindeki sokakları kapattığı ve LGBTİ aktivistlerini ve LGBTİ+ olduğunu düşündüğü kişileri zorla İstiklal Caddesi çevresinden uzaklaştırdığı öğrenildi.
1 Temmuz 2018 tarihinde polisin Taksim Tarlabaşı Caddesi’nde toplanan bir gruba plastik mermi ile müdahale ettiği bildirildi.
Ayrıca Taksim Mis Sokak’ta okunan basın açıklaması sonrasında, İstiklal Caddesi’ndeki sokaklarda basın açıklamasının okunmasına da polis cop ve biber gazı ile müdahale etti.
Gün boyu süren müdahalelerde toplam 11 kişinin gözaltına alındığı ve bu kişilerin aynı içinde sağlık kontrolünün ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/011) Gözaltına Alınan SGDF ve ESP Üyeleri…
Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) MYK üyesi Özge Doğan ve ESP üyesi Ali Karaçay 29 Haziran 2018 tarihinde evlerine yapılan polis baskını ile gözaltına alındı.
(07/012) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Evi Basılan Kişi…
29 Haziran 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Batı isimli oğlunu kastederek sosyal medyada “Batı’nın uşağıyım” şeklinde bir paylaşımda bulunan Pucca adıyla bilinen Selen Pınar isimli kişinin evinin polis tarafından basıldığı, evde arama yapıldığı öğrenildi.
(07/013) İstanbul’da Sosyal Medya Paylaşımları Nedeniyle Gözaltına Alınan Kişi…
Reklamcı Hakan Aykut Nili, 24 Haziran seçimlerine ilişkin “Siyasi tarihin en büyük yolsuzluğu bu olmalı. Anladık tek yol sokağa dökülmek” şeklinde yaptığı ve kısa süre içinde kaldırdığı sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek 1 Temmuz 2018 tarihinde İstanbul Nişantaşı’daki evine yapılan baskın sonrasında gözaltına alındı ve aynı gün içinde çıkartıldığı mahkeme tarafından tutuklandı.
(07/014) Eski CHP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
CHP eski İstanbul Milletvekili Eren Erden, yargılandığı davaya bakan İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nin çıkardığı yakalama kararı gerekçe gösterilerek 29 Haziran 2018 tarihinde Ankara’da gözaltına alındı. Aynı gün içinde İstanbul’da mahkemeye sevk edilen Eren Erdem, ‘örgüte yardım etme’ iddiasıyla tutuklandı. “FETÖ/PDY Soruşturması” kapsamında hazırlanan iddianamede Eren Erdem’in 22 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. İddianamenin kabul edilmesinden sonra, mahkeme Eren Erdem hakkında yurtdışına çıkış yasağı koymuş ve duruşma tarihini 19 Eylül 2018 olarak belirlemişti. Eren Erdem’in 22 Mayıs 2018 tarihinde Almanya’ya gidişine hakkındaki yurtdışı yasağı nedeniyle izin verilmemişti.
(07/015) HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
24 Haziran seçimlerinde Hakkari’den milletvekili seçilen Leyla Güven hakkında açılan davanın görüldüğü Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi, 29 Haziran 2018 tarihinde, mevut delil durumunu göz önünde bulundurarak tahliye kararı verdi.
Aynı gün içinde savcılığın bir üst mahkeme olan Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yaptığı itiraz üzerine tahliye kararının kaldırıldığı öğrenildi.
Basında yer alan haberlerden, henüz Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin tahliye kararını bozduğuna dair resmi bir karar olmamasına rağmen 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nin tahliye kararına ilişkin müzekkeresinin Leyla Güven’in tutulduğu Diyarbakır E Tipi Cezaevi’ne gönderilmediği ve bu nedenle Leyla Güven’in tahliye işlemlerinin yapılmadığı öğrenildi.
Leyla Güven Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik operasyonu ile ilgili yaptığı açıklama ve Eş Başkanı olduğu DTK içindeki çalışmaları gerekçe gösterilerek 22 Ocak 2018 tarihinde evine yapılan baskınla gözaltına alınmış ve 31 Ocak 2018 tarihinde çıkartıldığı mahkeme tarafından tutuklanmıştı. Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi, 16 Mayıs 2018 tarihinde görülen ilk duruşmada Leyla Güven’in tutukluluk halinin devamına karar vermiş ve duruşmayı 11 Temmuz 2018 tarihine ertelemişti.
(07/016) Eski HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
HDP eski Ağrı Milletvekili Mehmet Emin İlhan hakkında Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla açılan davanın görülmesine 29 Haziran 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme Mehmet Emin İlhan’ın tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(07/017) İstanbul’da Newroz’a Katıldıkları Gerekçesiyle Yargılanan Kişiler…
27’si tutuklu 28 kişi hakkında, 2018 yılında İstanbul’daki Newroz kutlamaları sırasında taşıdıkları sarı-kırmızı-yeşil flamalar ve attıkları sloganlar gerekçe gösterilerek İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Haziran 2018 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından mahkeme tutuklu 27 kişinin de tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi. Tahliye edilenlerin isimleri: Ercan İlhan, Helin Kaplan, Mizgin Tekin, Sabri Akdemir, Cengiz Tosun, Emrah Algemi, Ferhat Karaağaç, İbrahim Halil Kekeç, Onur Çiftçi, Selma Yönay, Selma Algemi, Mehdi Dağ, Özgür Ünal, Yakup Köroğlu, Volkan Atmaca, Beyhan Aktaş, Nesih Tuğa, Saida Hıznavi, Hüsna Güldem, Mizgin Başak, Gülistan Yılmaz, Nuray Ceylan, Turgay Çeçen, Ali Aksoy, Ercan Çelikel, Abidin Metin ve Çağdaş Meşe.
(07/018) İzmir’de Newroz’a Katıldığı Gerekçesiyle Yargılanan Kişi…
Emrah Çelebi isimli bir kişi hakkında 2017 yılında İzmir’deki Newroz kutlamalarında ‘sarı kırmızı yeşil flama etrafında halay çekmek suretiyle örgüt propagandası yaptığı’ iddiasıyla İzmir 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Haziran 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Emrah Çelebi’yi 10 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(07/019) Antep’te Gazete Çalışanının Yargılandığı Dava…
Kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesi çalışanı Barış Polat hakkında Antep 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 29 Haziran 2018 tarihinde görüldü. Savunmaların ardından mahkeme Barış Polat’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 30 Ekim 2018 tarihine erteledi.
(07/020) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
29 Haziran 2018 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 7 ilde yapılan operasyonlarda 33 eski emniyet görevlisi; Adana ve Nevşehir’de 12 kişi; İzmir’de 17 kişi gözaltına alındı.
30 Haziran 2018 tarihinde Kırıkkale merkezli 9 ilde yapılan operasyonlarda 13 muvazzaf asker; Mersin’de 16 yabancı uyruklu öğrenci; Maraş merkezli bir soruşturma kapsamında 13 ilde düzenlenen operasyonlarda 10’u muvazzaf asker 12 kişi gözaltına alındı.
(07/021) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Eski hakim Abdulgani M. hakkında Antep 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Haziran 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olma’ suçundan Abdulgani M.’yi 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
KHK ile meslekten ihraç edilmiş 84 eski emniyet görevlisi hakkında ‘ByLock kullandıkları’ iddiasıyla Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Haziran 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 84 sanığın tümünü 4 yıl 2 ay ile 7 yıl 6 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı.
16’sı tutuklu 101 iş insanı hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Haziran 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme 8 kişiyi ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 9 yıl ile 6 yıl 3 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 6 kişiyi ise ‘örgüte yardım etme’ suçundan 6 yıl 9 ay ile 1 yıl 3 ay arasında değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 75 sanığın beraatına ve 12 sanığın ise dosyasının ayrılmasına karar verdi.
(07/022) Hakkari’de Etkinliklerin Yasaklanması…
Hakkari Valiliği 29 Haziran 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile miting, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, kapalı ve açık yer toplantısı gibi etkinliklerin 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren 30 gün süreyle izne bağlandığını; oturma eylemi, açlık grevi, çadır kurma, stant açma gibi etkinliklerin ise 1 Temmuz 2018 tarihinden itibaren 30 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Özgürlükçü Demokrasi, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, El Cezire, BBC, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, Deutsche Welle.