Türkiye’de hak ihlallerinin en yoğun yaşandığı alanlardan biri hiç kuşkusuz hapishanelerdir. Bizler, Diyarbakır’da bulunan insan hakları savunucuları olarak bugün, yüksek güvenlikli bir cezaevi olan Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevinin önünde bu kez çocuk mahpuslar için toplanmış bulunmaktayız.
Bilindiği gibi, 6 – 8 Ekim Kobani protestolarından sonra özellikle Kürdistan’da bir gözaltına alma ve tutuklama furyası yaşanmıştır. Söz konusu gözaltı ve tutuklamalara maruz kalanların büyük kesimini de çocuklar oluşturmaktadır. 2005 yılında Türk Ceza Kanunu ve TMK’da yapılan değişikliklerden sonra 2006-2010 yılları arasında yaygın olarak ortaya çıkan ve kamuoyunda “taş atan çocuklar” olarak dile getirilen çocuk tutuklamaları, son dönemde yeniden artmıştır. Adalet Bakanlığının paylaşmış olduğu verilere göre 1 Aralık 2014 tarihi itibariyle 480’i hükümlü olmak üzere toplam 2026 çocuk, Türkiye hapishanelerinde tutulmaktadır. Şu anda sadece Diyarbakır D Tipi Hapishanesinde 20 çocuk, tutuklu bulunmaktadır. Bizler, devlet yetkililerinin son zamanlarda sıkça dile getirdiği “kamu güvenliğinin”, çocukları cezaevlerine göndermekle tesis edilemeyeceğini açık bir şekilde ifade etmek isteriz. Çocuk tutuklamalarının ve tutuklama sonrası, çocuklara cezaevlerinde yaşatılan onur kırıcı muamelelerin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin, “Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulamaz” şeklindeki 3. Maddesi ile Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin;
Hiçbir çocuk, işkence veya diğer zalimce, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaya tâbi tutulmayacaktır.
Hiçbir çocuk yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılmayacaktır. Bir çocuğun tutuklanması, alıkonulması veya hapsi yasa gereği olacak ve ancak en son başvurulacak bir önlem olarak düşünülüp, uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır.
Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuğa insancıl biçimde ve insan kişiliğinin özünde bulunan saygınlık ve kendi yaşındaki kişilerin gereksinimleri göz önünde tutularak davranılacaktır. Şeklindeki 37. maddesini açıkça ihlal ettiği ortadadır. Yine, Kürt çocuklarının, tutuklu diğer yaşıtlarından farklı olarak yüksek güvenlikli cezaevlerinde tutulmaları da başlı başına ayrımcılık yasağına aykırılık teşkil etmektedir.
Değerli Basın Mensupları;
Unutulmamalıdır ki, çocuğun; yaşama hakkı, güvenli yaşama hakkı, yaşamını sürdürme ve geliştirme hakkı en temel haklarıdır. Yarım asıra yakın bir süredir, yaşanan şiddet ortamında büyüyen Kürt çocuklarının birçok kez yaşam hakları ihlal edilmiştir. Bununla birlikte, Kürt Sorununu çözüme kavuşturamayan devletin, çocukların güvenli bir ortamda büyüme hakkını da elinden aldığı ortadadır. Güvenli bir ortamda büyüme şansı bulamayan Kürt çocuklarının, bu ortamın sonucu olarak katıldıkları iddia edilen eylemlerin ya da attığı iddia edilen taşların vebalini de bu şekilde çekmeleri Evrensel hukuk normlarına aykırılık teşkil etmektedir İki yıla yakın bir süredir devam eden çözüm sürecinde artık somut adımlar atılmalı, yaşanan çatışmalı süreçten en fazla etkilenen kesim olan çocukların cezaevlerine konulmasından vazgeçilmelidir, tutuklu çocuklar da bir an önce serbest bırakılmalıdır. Bizler, insan hakları savunucuları olarak insanlık adına utançla hatırladığımız Pozantı, Şakran, Kürkçüler, Antalya ve Sincan Çocuk Ceza İnfaz Kurumları’nda çocuklara yaşatılan işkence, kötü muamele ve diğer onur kırıcı muamelelerin bir daha yaşanmaması adına yetkililere bir kez daha çağrıda bulunuyoruz;
Çocuklarımızı cezaevlerine değil, özgür ve güvenli bir ortama kavuşturun!
DİYARBAKIR BAROSU
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ (İHD) DİYARBAKIR ŞUBESİ
TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VAKFI (TİHV) DİYARBAKIR TEMSİLCİLİĞİ
MEZOPOTAMYA HUKUKÇULAR DERNEĞİ
DİYARBAKIR TABİP ODASI