Türkiye’de İnsan Hakları Savunucularının Karşılaştığı Baskı, Engel ve Zorluklara İlişkin Bilgi Notu (1 Eylül – 31 Aralık 2021) şimdi yayında.
Bu bilgi notu, Türkiye’de son yıllarda artarak devam eden insan hakları savunucularına yönelik baskı, zorluk ve engelleri görünür kılmak ve insan hakları savunucuları[1] ile dayanışmayı güçlendirmek amacıyla Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)[2] tarafından hazırlanmıştır.[3] Adana, Ankara, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Van ve çevre illerindeki insan hakları savunucularına yönelik baskı ve zorlukları tespit etmek ve savunucular ile dayanışmayı güçlendirmek amacıyla kurulan Bölgesel Dayanışma ve İş Birliği Grupları tarafından tespit edilen bilgiler, bilgi notunun temelini oluşturmaktadır. Türkiye’de insan hakları savunucularına yönelik baskı ve zorlukların bu bilgi notunda ifade edilenden daha fazla olabileceği akılda tutulmalıdır.
Türkiye’de insan hakları savunucuları ve sivil toplum aktörleri insan hakları ihlallerinin engellenmesi ve insan haklarının hayata geçirilmesi amacıyla yürüttükleri çalışmaları, insan hakları ihlallerini görünür kıldıkları ve yetkililerin insan haklarına aykırı politika ve uygulamalarına karşı yürüttükleri faaliyetleri nedeniyle baskı, engel ve zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Tespit edilen bu engeller, yargısal taciz, idari taciz, tehdit, hedef gösterme ve misillemeler, barışçıl toplantı ve gösteri yapma yasakları yöntemleriyle ortaya çıkmaktadır ve sırasıyla bu başlıklar altında kısaca açıklanacaktır.
Toplama bakıldığında, 1 Eylül 2021-31 Aralık 2021 tarihleri arasında 1220[4] [5] insan hakları savunucusuna yönelik olarak yargısal taciz, idari taciz, tehdit ve misilleme müdahalelerinden en az biri veya birkaçı birden uygulanmıştır.
Bilgi notunun tamamı için tıklayın…
[1] 9 Nisan 1998 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen İnsan Hakları Savunucularının Korunması Bildirgesi’nde insan hakları savunucusu kavramının bileşenleri bireyler, gruplar ve örgütler olarak sıralanmıştır ve Bölgesel Dayanışma ve İş Birliği Grupları tarafından söz konusu belgede geçen kriterler esas alınarak veriler oluşturulmuştur.
[2] TİHV, 1990 yılından itibaren işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalanlar ve yakınlarına tedavi ve rehabilitasyon hizmeti sunan ve başta işkence olmak üzere diğer insan hakları ihlallerinin önlenmesi için çalışan uluslararası tanınırlığı olan bir sivil toplum kuruluşudur.
[3] Bu çalışma, TİHV tarafından, İnsan Hakları Derneği (İHD), Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FİDH) ve İşkenceye Karşı Dünya Örgütü (OMCT) iş birliğinde ve Avrupa Birliği’nin desteğiyle yürütülen “İnsan Hakları Aktörlerinin Salgın Sonrası Dönemde Taban Merkezli Bir Yaklaşımla Korunması ve Desteklenmesi” projesi kapsamında hazırlanmıştır.
[4] Bu veriler proje kapsamında oluşturulan Bölgesel Dayanışma ve İş Birliği Grupları tarafından tespit edilmiştir. Veriler, grup üyelerinin verilere konu savunucular, savunucuların yakınları ve avukatları ile yaptıkları görüşmeler, sınırlı medya taraması, illerde insan hakları alanında faaliyet gösteren diğer kurum ve kişilerle yapılan görüşmeler sonucu elde edilmiştir.
[5] TİHV Dokümantasyon Merkezi, insan hakları savunuculuğuna yönelik 1 No’lu dipnotta belirtilen tanımı kabul etmekle birlikte hazırladığı “Yıllık İnsan Hakları Raporları”nda yer alan ihlaller farklı hak kategorilerine göre tasnif edildiği için hak savunucularına dair veriler farklılık gösterebilir.
