GİRİŞ
Türkiye İnsan Hakları Vakfı, BM İşkenceye Karşı Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokolün onaylanması ve sonraki süreçte yürütülen çalışmalarda ulusal önleme mekanizmalarının hayata geçmesinin önemi konusunda “İşkenceyi Önlemede Ortak Akıl” ve “Ulusal Önleme Mekanizmaları “Türkiye İnsan Hakları Kurumu” Türkiye için Uygun Bir Model mi?” araştırmalarını yayınlamıştır. 2013 yılında ulusal önleme mekanizmasının kurulması ile ilgili gelinen aşamayı temsilen değerlendirme raporu hazırlanmıştır. Bu çalışma da İhtiyari Protokolün uygulanmasının periyodik olarak izlenmesi amacı kapsamında 2014 yılının değerlendirilmesini içermektedir.
27 Ekim 2012 tarihine kadar Türkiye’nin ulusal önleme mekanizmasını kurması zorunluyken maalesef o tarihe kadar kurulmamış ve 28 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile ulusal önleme mekanizması olarak Türkiye İnsan Hakları Kurumunun (TİHK) belirlendiği Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Gelinen aşamada TİHK’in ulusal önleme mekanizması olarak belirlendiğine yönelik Kararname çıkartılmış olması, TİHK’in bir insan hakları kurumu olarak kurulduğu gerçeğinden hareketle, yapısının ve faaliyetlerinin değerlendirilmesi zorunluluğunu doğurmuştur.
Kamu kurumları ile sokaklardaki birer “şikayet ve dilek kutusu” haline gelmiş olan insan hakları alanındaki kurumsallaşmanın, gerçek özneler ve gerçek yapılarla yerine getirilmesi zorunluluğu son yıllarda gerçekleşen yaşam hakkı, işkence yasağı ve ifade özgürlüğü ihlallerini anımsayarak dahi ortaya konabilir.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
***
Türkiye İnsan Hakları Vakfı 2014 Yılı, Ulusal Önleme Mekanizması 2.Yarıyıl Değerlendirme Raporunu indirmek için tıklayınız.